Küresel gaz piyasalarında yılın ilk yarısında talepteki güçlü toparlanmaya rağmen, sıkışık arz-talep dengesi, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretiminin zayıf kalması ve jeopolitik gerilimler nedeniyle kırılgan görünüm sürüyor.
Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) Gaz Piyasası Raporu’ndan derlenen bilgilere göre, 2022’deki doğal gaz arz şoku ve 2023’te kademeli şekilde yeniden dengelenmenin ardından, gaz talebi 2024’ün ilk yarısında yıllık bazda yüzde 3 arttı. Bu büyüme, 2010-2020 dönemindeki tarihsel ortalama artış olan yüzde 2’nin üzerinde gerçekleşti.
Küresel gaz talebinde yılın ilk yarısındaki artışın yüzde 60’ı Asya ülkelerinden kaynaklandı. Asya bölgesinin gaz talebi yılın ilk yarısında yıllık bazda yüzde 8 artarken, bölgenin talep artışındaki itici gücü olan Çin’de bu oran yüzde 11 oldu. Hindistan’ın gaz talebi ise aynı dönemde yüzde 10’un üzerinde yükseldi.
Dünyada sanayi sektöründeki gaz talebinin artması da ilk yarıdaki talep büyümesini destekledi.
Bu dönemde küresel LNG arzındaki büyüme ise yüzde 2 ile (6 milyar metreküp) zayıf bir seyir izledi.
LNG arzındaki zayıf büyüme, Asya’daki güçlü talep artışıyla birleşerek özellikle ikinci çeyrekte küresel gaz arzı dengesinde sıkışıklığa yol açtı. Rusya’nın Avrupa’ya boru hattıyla gaz tedarikine ilişkin belirsizlikler de son aylarda yeniden belirgin hale geldi ve bu durum fiyatlarda ilave dalgalanmalara yol açtı.
Sıkışık arz-talep dengesi ve jeopolitik gerilimlerin de etkisiyle, gaz fiyatları tüm büyük gaz piyasalarında özellikle yılın ikinci çeyreğinde oynaklık gösterdi.
Avrupa ve Asya piyasalarında gaz fiyatları Haziran 2024 itibarıyla yükseliş göstererek 2023 seviyelerinin üzerine çıktı. ABD’de Henry Hub’da fiyatlar mart-haziran döneminde yaklaşık yüzde 70 artarak 10 yılın en düşük seviyesinden toparlandı.
Avrupa’da gaz fiyatları yılın ikinci çeyreğinde yüzde 15 ve Asya’da yüzde 20 arttı.
Her ne kadar doğal gaz talebinde yılın ilk yarısında güçlü toparlanma görülse de arz sıkışıklığı, fiyatlardaki dalgalanma ve jeopolitik gerilimlerin etkisiyle küresel gaz piyasalarında görünüm kırılganlığını koruyor.
LNG ARZINDAKİ SINIRLI BÜYÜME TALEBİ BASKILAYACAK
Öte yandan, küresel gaz talebindeki büyümenin bu yılın ikinci yarısında yüzde 2’nin altına düşmesi bekleniyor. Bu düşüşle, küresel gaz talebindeki büyümenin 2024’ün tamamı için yüzde 2,5 veya 100 milyar metreküp seviyesinde kalacağı hesaplanıyor.
LNG arzındaki sınırlı artışın ithalat piyasalarındaki büyümeyi baskılaması beklenirken, enerji sektöründe gaz kullanımının sadece marjinal düzeyde artacağı ve gaz talebindeki asıl itici gücün sanayi sektöründen kaynaklanmaya devam edeceği öngörülüyor.
Bu kapsamda, hızla büyüyen Asya pazarları ile Afrika, Orta Doğu ve Kuzey Amerika’daki gaz zengini ülkelerdeki talep artışının Avrupa’daki düşüşle kısmen dengeleneceği tahmin ediliyor.
